Dennis S.

In tijden van crisis zien veel ondernemers hun omzetten dalen. De toekomst is onzeker en niemand weet wanneer de verkoopcijfers hun oude niveau weer zullen bereiken. Een extra buffer aan financiële middelen is dan zeker geen overbodige luxe. Dankzij een buffer kunnen tegenslagen worden gevangen en kan het bedrijf het nog een tijdje uitzingen. Met een zakelijk krediet of een rekeningcourant krediet kunnen kortlopende investeringen worden gefinancierd. Denk bijvoorbeeld aan het betalen van rekeningen, debiteuren en voorraden. Met zowel een zakelijk krediet als een rekeningcourant krediet kan er flexibel geld worden opgenomen tot een vooraf vastgesteld bedrag. Bij beide financieringsvormen wordt er alleen rente betaald over het opgenomen geld.

Wat is een krediet?

Ondernemers krijgen vaak te maken met wisselende inkomsten en uitgaven. Zeker in tijden van crisis; er kan niet vooruit gepland worden en verwachte inkomsten kunnen niet begroot worden. Toch moeten veel ondernemers kunnen blijven inspelen op de huidige situatie. De markt kan zo weer aantrekken waardoor er genoeg voorraden moeten zijn. Ook gaan de betalingsverplichtingen gewoon door. De huur moet betaald worden, voorraden worden vaak vooruitbetaald en onverwachte kosten liggen op de loer. Om een tijdelijk tekort aan financiële middelen op te vangen, kiezen veel ondernemers voor een zakelijk krediet of een rekeningcourant krediet. Dankzij een krediet ontstaat er meer financiële ruimte in bepaalde periodes.

Hoe werkt het aanvragen van een krediet?

Een zakelijk krediet is niets anders dan het lenen van geld. Het is een geldbedrag dat op elk gewenst moment opgenomen kan worden om te investeren in het bedrijf. Er geldt altijd een vooraf afgesproken limiet. Het geld kan flexibel opgenomen worden. Dit betekent dat het geld in delen wordt opgenomen in plaats van alles in één keer, zoals bij een zakelijke lening. Bij een rekeningcourant krediet wordt er afgesproken dat er tot een bepaald bedrag rood mag worden gestaan op de zakelijke rekening. Ook hier geldt een vooraf afgesproken limiet tot waar maximaal geld opgenomen kan worden. Zowel bij een zakelijk krediet als bij een rekeningcourant krediet wordt er alleen rente betaald over het opgenomen geld. Een krediet is geschikt voor iedere ondernemer die op korte termijn over financiële middelen wilt beschikken. Dit kan zijn om tegenslagen op te vangen, maar ook om nieuwe investeringen te doen. Bij het aanvragen van een krediet wordt altijd gekeken naar de kredietwaardigheid van de onderneming.

De voor- en nadelen van een krediet

Het belangrijkste voordeel van zowel een zakelijk als een rekeningcourant krediet is dat er flexibel geld opgenomen kan worden. Is er in een bepaalde periode een tekort? Dan wordt dit snel opgelost door middel van een krediet. Er is direct toegang tot meer financiële ruimte. Bovendien kan er zelf bepaald worden wanneer en hoeveel er opgenomen wordt. Bovendien kunnen afgeloste bedragen weer opnieuw opgenomen worden. Zoals elke financieringsvorm kost geld lenen geld. En dit is ook van toepassing op kredieten. Bij beide kredietvormen wordt er een rente gerekend over het opgenomen geldbedrag. Bovendien kan de geldverstrekker extra kosten in rekening brengen, zoals servicekosten of een bereidstellingsprovisie. Ook kan er jaarlijks een nieuwe beoordeling van de financiële situatie worden gemaakt, waardoor de voorwaarden veranderd kunnen worden.

Sinds de financiële crisis van 2008 is werkkapitaal een hot topic. Bedrijven worden geacht om over voldoende liquide middelen te beschikken en banken hanteren strengere eisen voor het toekennen van leningen. Door deze regelingen zijn ondernemingen meer aangewezen op het eigen kapitaal binnen hun onderneming: het werkkapitaal. Werkkapitaalbeheer staat bij veel ondernemingen dan ook hoog op het prioriteitenlijstje; ondernemers hebben geld nodig om aan de dagelijkse verplichtingen te kunnen voldoen, maar te veel geld in de kas is ook niet goed. Een hoge kasvoorraad betekent namelijk dat er veel geld ‘vast’ zit in voorraden, debiteuren en onderhanden werk. Het is geen geld waar een ondernemer snel en makkelijk bij kan. Het financieren van het werkkapitaal is dan ook een veelvoorkomend leendoel.

Wat is werkkapitaal?

Onder werkkapitaal valt het kapitaal dat ondernemingen nodig hebben om aan alle dagelijkse financiële verplichtingen te kunnen voldoen. Denk bijvoorbeeld aan het betalen van leveranciers, de personeelskosten, het betalen van de maandelijkse huur en het inkopen van voorraden. Het werkkapitaal is eenvoudig uit te rekenen; het is het verschil tussen de vlottende activa en de vlottende passiva. Vlottende activa zijn onder andere de debiteuren, de voorraden en de liquide middelen. Onder vlottende passiva vallen alle kortlopende schulden en de crediteuren. Kortom: het werkkapitaal is het geld waarmee verplichtingen op de korte termijn worden betaald.

De hoogte van het werkkapitaal bepalen

Er zijn 3 belangrijke factoren die invloed hebben op de hoogte van het werkkapitaal: debiteuren, crediteuren en voorraden. Debiteuren zijn de klanten die nog moet betalen. Hoe langer het duurt voordat een factuur betaald wordt, hoe langer een onderneming moet wachten op het geld. Een lange betalingstermijn heeft daarom een ongunstig effect op het werkkapitaal. Een ondernemer kan dit voorkomen door gebruik te maken van factoring. Bij crediteuren is het precies andersom. Een crediteur is een klant die door het bedrijf nog betaald moet worden. Hoe langer dit wordt uitgesteld, hoe langer de onderneming het werkkapitaal kan inzetten voor andere doeleinden. Als laatste spelen de voorraden een rol in het bepalen van de hoogte van het werkkapitaal. Grote voorraden zorgen ervoor dat veel kapitaal ‘vast’ zit. Hoe langer de artikelen blijven liggen, hoe langer het duurt voordat er weer geld ‘vrij’ komt.

Het werkkapitaal beïnvloeden

Is er onvoldoende werkkapitaal? Dan ontstaan er al snel problemen met het betalen van de dagelijkse kosten. Rekeningen kunnen niet meer betaald worden en er is onvoldoende ‘cash’ om vrij te besteden. Om het werkkapitaal te beïnvloeden moet er gesleuteld worden aan de debiteuren, crediteuren of voorraden. Het is dan zaak om debiteuren sneller te laten betalen en een kritische blik te werpen op het debiteurenbeheer. Dit kan bijvoorbeeld door reverse factoring toe te passen. Om het werkkapitaal te laten toenemen, worden crediteuren later betaald. Voor het werkkapitaal is dit gunstig, maar let wel op de negatieve gevolgen hiervan. Het kan bijvoorbeeld de relatie met leveranciers niet ten goede komen. Het beter afstemmen van de voorraden is ook een manier om het werkkapitaal te beïnvloeden. Door nauwkeuriger op de behoefte van de markt te letten, kunnen de voorraden beperkter blijven. Hierdoor blijft er letterlijk minder werkkapitaal in de schappen liggen.

Hoe bereken ik mijn werkkapitaal?

Het werkkapitaal wordt berekend aan de hand van de netto-werkkapitaalratio. Deze ratio geeft de verhouding tussen het netto-werkkapitaal en het kort vreemd vermogen weer. Kort gezegd: hoeveel netto werkkapitaal is er ten opzicht van de kortlopende schulden. Neem de netto-werkkapitaalratio toe? Dan duidt dit op een verbetering van de liquiditeit. Het sturen op de cashflow van de onderneming neemt een belangrijke rol in bij het werkkapitaalbeheer. Door zo nauwkeurig mogelijk in te schatten wanneer betalingen binnen komen, kan er een goede inschatting van de toekomstige inkomensstroom worden gemaakt. Een proactief debiteurenbeheer en het precies weten wanneer leveranciers worden betaald zijn hierbij key, en leiden ertoe dat cashflowposities goed voorspeld kunnen worden.

Het werkkapitaal en een zakelijk krediet

Is er meer behoefte aan werkkapitaal? Met een zakelijk krediet kunnen de dagelijkse kosten worden betaald. Dit is een kortlopende lening waarmee flexibel geld opgenomen kan worden. Het is als het ware een bedrag dat al klaar staat bij de financier en tot aan een vooraf vastgesteld limiet opgenomen kan worden. Over het opgenomen bedrag wordt rente betaald. Een andere manier om het werkkapitaal te financiering is factoring. Hierbij kan er een keuze worden gemaakt tussen het afgeven van een krediet of directe uitbetaling door de factormaatschappij. Door het debiteurenbeheer uit handen te geven, blijft de cashflow op gang, ontstaat er toegang tot tijdelijk werkkapitaal en wordt het kredietrisico afgedekt.

Voordat er een zakelijke lening wordt verstrekt, moet er een financieringsaanvraag worden ingediend. Dit is letterlijk de vraag om financiering. In deze aanvraag wordt duidelijk gemaakt waarvoor het geleende geld wordt gebruikt. Zowel banken als andere geldverstrekkers vragen doorgaans om een goed doordacht ondernemingsplan en (meerjarige) jaarrekeningen. Aan de hand van deze gegevens wordt de financieringsaanvraag beoordeeld en besloten of er wordt overgegaan tot financiering. Sinds de financiële crisis is het namelijk een stuk lastiger geworden om geld te lenen en is er een belangrijkere rol weggelegd voor goed ondernemerschap. De kredietverstrekker wil door middel van een onderbouwde financieringsaanvraag zien dat de ondernemer met behulp van de financiering bewust sturing kan geven aan de onderneming.

Wat staat er in een financieringsaanvraag?

Het doel van een financieringsaanvraag is dat de financiers een duidelijk beeld van de onderneming krijgen en er vertrouwen in hebben om in de betreffende onderneming te investeren. Bij het indienen van een aanvraag voor financiering spelen diverse factoren een belangrijke rol. Het uiteindelijke resultaat van de financieringsaanvraag is dat diegene die de aanvraag beoordeelt een duidelijk beeld heeft van:

• Wie de ondernemer is
• Welke producten of diensten de onderneming levert
• In welke markt de onderneming opereert
• Wat de – zowel juridische als fiscale – ondernemingsstructuur is
• Welke investeringen er worden gedaan met het geleende geld
• Hoe de onderneming wordt gefinancierd
• Wat de financiële ratio’s – zoals liquiditeit, solvabiliteit en rentabiliteit – zijn
• Wat de historische en verwachte financiële situatie is

Welke gegevens zijn er nodig?

Een aanvraag voor financiering wordt beoordeeld op basis van een aantal belangrijke gegevens. Aan de hand van deze gegevens wordt er gekeken of de onderneming levensvatbaar is, of er genoeg vertrouwen is om geld te investeren, of er een duidelijke bestemming is voor de lening en of er sprake is van goed ondernemerschap. Om een goed onderbouwde beoordeling te kunnen geven, heeft de financier gegevens nodig, zoals:

• Opeenvolgende jaarrekeningen van de laatste 3 jaar
• Een investeringsbegroting onderbouwd met offertes, waarderingen of taxaties
• Een prognose van de omzet en kosten voor de komende 2 of 3 jaar
• Een overzicht van de lopende financiële verplichtingen, zoals huur, lease en andere leningen

Hoe stel je een aanvraag voor financiering op?

Om de financiers direct een duidelijk beeld van de onderneming te geven, is het verstandig om de financieringsaanvraag op te delen in een ondernemingsplan en een financieel plan. Het is van belang dat de ondernemer zelf het ondernemingsplan opstelt omdat de financier zal vragen deze te presenteren. Bovendien worden er lastige financiële vragen gesteld waar de ondernemer een goed onderbouwd antwoord op moet geven. Op deze manier kan de ondernemer zelf de financier overtuigen om te investeren in de onderneming. Het financieel plan kan eventueel wordt uitbesteed aan een financieel adviseur. Het is namelijk ontzettend belangrijk dat de cijfers kloppen en er achteraf geen onjuistheden worden gevonden. Daarbij kan het voorkomen dat de ondernemer een ietwat rooskleurigere beeld van de onderneming heeft dan het geval is. Voor het indienen van een financieringsaanvraag is het te allen tijde belangrijk om een realistisch beeld van de onderneming te schetsen. Het is nodig om zowel de sterke als de zwakke kanten van de onderneming te benadrukken. Daarnaast komt het regelmatig voor dat ondernemers een te positieve prognose laten zien. Hierdoor kan de aflossingsverplichting te hoog uitvallen, wat in het nadeel van de onderneming kan werken. Een extern financieel adviseur kan ervoor zorgen dat er een gedegen en goed onderbouwd financieel plan bij de financiers op tafel komt te liggen. Bovendien weet een financieel adviseur precies waar geldverstrekkers op letten en wat zij willen terugzien in het financiële plan.

Zonder een zakelijke lening of zakelijk krediet kan het voor een startende ondernemer lastig zijn om een investering te doen in een bedrijf. Al gaat het om het starten van een onderneming, het aannemen van nieuw personeel of het uitbreiden van een pand, voor al deze zaken is geld nodig. Zowel voor beginnende als bestaande ondernemers hoeft het niet lastig te zijn om bedrijfsfinanciering in de vorm van een lening of krediet aan te vragen. Toch moet er wel aan een aantal zaken gedacht worden, vooral door een startende ondernemer. Daarom hier een checklist voor het aanvragen van een zakelijke lening of een zakelijk krediet.

Het ondernemersplan

Het klinkt heel simpel: als startende ondernemer is er veel geld nodig. Een bedrijf komt niet voor niets uit de grond. Ook de materialen, vervoersmiddelen en het personeel kosten geld. Dit gaat vaak over bedragen die niet even op tafel worden gelegd, en daarom kan een zakelijke lening of zakelijk krediet uitkomst bieden. Dit kan in sommige gevallen al in de vorm van een microkrediet. Om dit aan te kunnen vragen, moet de startende ondernemer de kredietverstrekker overtuigen. Waarom heeft de nieuwe onderneming bijvoorbeeld kans van slagen? Wat hierbij kan helpen, voor zowel de ondernemer zelf als de kredietverstrekker, is een goed, volledig uitgewerkt en up to date ondernemersplan. In sommige gevallen wordt dit ook een ondernemingsplan of businessplan genoemd.

In het ondernemersplan staan de plannen van een startende ondernemer tot in detail uitgelegd: wat is het product of dienst, wat wordt de prijs en wat is de verwachte winst? In het plan wordt erg diep op het idee ingegaan, zodat voor kredietverstrekker duidelijk is wat de bedoeling van de kersverse ondernemer is. Zo moet er te vinden zijn op welke markt er wordt gericht, wie de potentiële klanten zijn, of en wie de mogelijke concurrenten zijn en hoe het nieuwe bedrijf zich gaat onderscheiden van de rest. Het is voor een kredietverstrekker namelijk niet interessant om in iets te investeren wat totaal niet gaat lopen.

Voor het businessplan van een onderneming zijn nog meer zaken interessant. Bijvoorbeeld of er persoon wordt aangenomen, waar het bedrijf gevestigd zal zijn, of de ondernemer naast het nieuwe bedrijf ook nog in loondienst is, of er vergunningen nodig zijn om de werkzaamheden uit te kunnen voeren en wie de administratie van de onderneming zal gaan doen.

Wanneer deze zaken terugkomen in het ondernemingsplan, zal een kredietverstrekker eerder akkoord gaan met de aanvraag van een zakelijk (micro)krediet of een zakelijke lening.

Het financieel plan

Naast het ondernemersplan zal de kredietverstrekker vragen om nog meer documenten. Zo is het voor een startende ondernemer goed om een afgetimmerd financieel plan in elkaar te zetten. Hierin wordt antwoord gegeven op verschillende vragen over geld. Hoe veel geld is er bijvoorbeeld nodig om de onderneming te starten, waar moet dit vandaan komen en hoe zal het geld ingezet worden? De kredietverstrekker moet in het financieel plan terug moeten zien dat de nieuwe onderneming kans van slagen heeft door middel van de juiste cijfers. Eerlijkheid is hierin echter heel belangrijk; de kredietverstrekker mag het krediet in één keer terugvorderen wanneer later blijkt dat er onjuiste gegevens zijn opgenomen in het financieel plan.

Ook worden er in het financieel plan van een startende ondernemer een aantal begrotingen opgenomen: een investeringsbegroting, exploitatiebegroting, financieringsbegroting, liquiditeitsbegroting en persoonlijke begroting. Nadat al deze informatie door de startende ondernemer is verstrekt aan de kredietverstrekker, zal deze kijken of de ondernemer in aanmerking komt voor een zakelijk krediet of een zakelijke lening. Bij goedkeuring zal het bedrag binnen een bepaalde tijd beschikbaar worden gesteld aan de ondernemer.