Sinds de financiële crisis van 2008 is werkkapitaal een hot topic. Bedrijven worden geacht om over voldoende liquide middelen te beschikken en banken hanteren strengere eisen voor het toekennen van leningen. Door deze regelingen zijn ondernemingen meer aangewezen op het eigen kapitaal binnen hun onderneming: het werkkapitaal. Werkkapitaalbeheer staat bij veel ondernemingen dan ook hoog op het prioriteitenlijstje; ondernemers hebben geld nodig om aan de dagelijkse verplichtingen te kunnen voldoen, maar te veel geld in de kas is ook niet goed. Een hoge kasvoorraad betekent namelijk dat er veel geld ‘vast’ zit in voorraden, debiteuren en onderhanden werk. Het is geen geld waar een ondernemer snel en makkelijk bij kan. Het financieren van het werkkapitaal is dan ook een veelvoorkomend leendoel.
Wat is werkkapitaal?
Onder werkkapitaal valt het kapitaal dat ondernemingen nodig hebben om aan alle dagelijkse financiële verplichtingen te kunnen voldoen. Denk bijvoorbeeld aan het betalen van leveranciers, de personeelskosten, het betalen van de maandelijkse huur en het inkopen van voorraden. Het werkkapitaal is eenvoudig uit te rekenen; het is het verschil tussen de vlottende activa en de vlottende passiva. Vlottende activa zijn onder andere de debiteuren, de voorraden en de liquide middelen. Onder vlottende passiva vallen alle kortlopende schulden en de crediteuren. Kortom: het werkkapitaal is het geld waarmee verplichtingen op de korte termijn worden betaald.
De hoogte van het werkkapitaal bepalen
Er zijn 3 belangrijke factoren die invloed hebben op de hoogte van het werkkapitaal: debiteuren, crediteuren en voorraden. Debiteuren zijn de klanten die nog moet betalen. Hoe langer het duurt voordat een factuur betaald wordt, hoe langer een onderneming moet wachten op het geld. Een lange betalingstermijn heeft daarom een ongunstig effect op het werkkapitaal. Een ondernemer kan dit voorkomen door gebruik te maken van factoring. Bij crediteuren is het precies andersom. Een crediteur is een klant die door het bedrijf nog betaald moet worden. Hoe langer dit wordt uitgesteld, hoe langer de onderneming het werkkapitaal kan inzetten voor andere doeleinden. Als laatste spelen de voorraden een rol in het bepalen van de hoogte van het werkkapitaal. Grote voorraden zorgen ervoor dat veel kapitaal ‘vast’ zit. Hoe langer de artikelen blijven liggen, hoe langer het duurt voordat er weer geld ‘vrij’ komt.
Het werkkapitaal beïnvloeden
Is er onvoldoende werkkapitaal? Dan ontstaan er al snel problemen met het betalen van de dagelijkse kosten. Rekeningen kunnen niet meer betaald worden en er is onvoldoende ‘cash’ om vrij te besteden. Om het werkkapitaal te beïnvloeden moet er gesleuteld worden aan de debiteuren, crediteuren of voorraden. Het is dan zaak om debiteuren sneller te laten betalen en een kritische blik te werpen op het debiteurenbeheer. Dit kan bijvoorbeeld door reverse factoring toe te passen. Om het werkkapitaal te laten toenemen, worden crediteuren later betaald. Voor het werkkapitaal is dit gunstig, maar let wel op de negatieve gevolgen hiervan. Het kan bijvoorbeeld de relatie met leveranciers niet ten goede komen. Het beter afstemmen van de voorraden is ook een manier om het werkkapitaal te beïnvloeden. Door nauwkeuriger op de behoefte van de markt te letten, kunnen de voorraden beperkter blijven. Hierdoor blijft er letterlijk minder werkkapitaal in de schappen liggen.
Hoe bereken ik mijn werkkapitaal?
Het werkkapitaal wordt berekend aan de hand van de netto-werkkapitaalratio. Deze ratio geeft de verhouding tussen het netto-werkkapitaal en het kort vreemd vermogen weer. Kort gezegd: hoeveel netto werkkapitaal is er ten opzicht van de kortlopende schulden. Neem de netto-werkkapitaalratio toe? Dan duidt dit op een verbetering van de liquiditeit. Het sturen op de cashflow van de onderneming neemt een belangrijke rol in bij het werkkapitaalbeheer. Door zo nauwkeurig mogelijk in te schatten wanneer betalingen binnen komen, kan er een goede inschatting van de toekomstige inkomensstroom worden gemaakt. Een proactief debiteurenbeheer en het precies weten wanneer leveranciers worden betaald zijn hierbij key, en leiden ertoe dat cashflowposities goed voorspeld kunnen worden.
Het werkkapitaal en een zakelijk krediet
Is er meer behoefte aan werkkapitaal? Met een zakelijk krediet kunnen de dagelijkse kosten worden betaald. Dit is een kortlopende lening waarmee flexibel geld opgenomen kan worden. Het is als het ware een bedrag dat al klaar staat bij de financier en tot aan een vooraf vastgesteld limiet opgenomen kan worden. Over het opgenomen bedrag wordt rente betaald. Een andere manier om het werkkapitaal te financiering is factoring. Hierbij kan er een keuze worden gemaakt tussen het afgeven van een krediet of directe uitbetaling door de factormaatschappij. Door het debiteurenbeheer uit handen te geven, blijft de cashflow op gang, ontstaat er toegang tot tijdelijk werkkapitaal en wordt het kredietrisico afgedekt.