Algemeen

Geld lenen kost geld. Over een zakelijke lening betaalt de ondernemer rente. Omdat de rente op een zakelijke lening meestal hoger is dan op een spaarrekening, kan het voordelig zijn om de lening vervroegd af te lossen. Een zakelijke lening aflossen houdt in dat het bedrag van de lening daalt, waardoor de ondernemer minder rente betaalt. 

Een zakelijke lening vervroegd aflossen kan niet zomaar altijd zonder gevolgen. Wanneer de ondernemer extra aflost, loopt de bank renteopbrengsten mis. Om dit verlies te compenseren, rekent de bank mogen een vergoedingsrente of boeterente aan de ondernemer. 

Afspraken voor het terugbetalen

Wanneer de ondernemer een zakelijke lening afsluit, maakt hij afspraken met een financier, zoals de bank. In de meeste gevallen gaat het om een lineaire zakelijke lening met een vaste rente, die de ondernemer binnen de afgesproken looptijd volledig aflost. Het leenbedrag wordt in één keer op de rekening gestort. En vanaf dat moment begint de ondernemer met aflossen. Elke maand betaalt de ondernemer een stukje van de lening plus rente terug. De rente wordt berekend over het totale leenbedrag. Naarmate de ondernemer meer aflost, betaalt hij minder rente. De maandlasten zullen daarom steeds lager worden. 

Vervroegd aflossen van de lening

De ondernemer heeft door het afsluiten van de zakelijke lening afspraken gemaakt omtrent het leenbedrag, het rentepercentage, de looptijd en de voorwaarden. In lijn met deze afspraken lost hij elke maand een vast bedrag van de lening af. Maar veel ondernemers hebben te maken met wisselende inkomsten. Het kan dus voorkomen dat de ondernemer op een bepaald moment de beschikking heeft over extra financiële middelen. En wil hij mogelijk extra aflossen. 

Het vervroegd aflossen van de zakelijke lening kan voordelig zijn. Omdat er extra wordt afgelost, daalt het bedrag waarover rente wordt berekend. Hierdoor betaalt de ondernemer minder rente. Daarnaast dalen de maandlasten door vervroegd af te lossen. Toch is vervroegd aflossen niet automatisch een goed idee. Het is belangrijk om na te gaan welke mogelijkheden er zijn, en of het slimmer is om andere investeringen of uitgaven met het geld te doen.

Wat is een vergoedingsrente?

Vervroegd aflossen kan voor een ondernemer voordelig zijn. Voor de geldverstrekker is dat niet altijd het geval. Om een financiering te kunnen verstrekken, leent een bank zelf geld op de geld- en kapitaalmarkt. Hierover betaalt de bank rente. Dat zijn de inkoopkosten. Wanneer de ondernemer zijn zakelijke lening vervroegd aflost, betaalt hij de lening eerder terug dan afgesproken. Hij komt in feite de gemaakte afspraken niet na. De bank kan dit geld niet zomaar opnieuw uitlenen, wat voor de bank een mogelijk nadeel is. 

Om dit te compenseren rekent een kredietaanbieder soms met een vergoedingsrente. Dit is een soort boete. Of zo’n vergoedingsrente geldt, dat verschilt per kredietaanbieder. Sommige kredietverstrekkers bieden de mogelijkheid om (tot een bepaald bedrag) boetevrij vervroegd af te lossen. Daarnaast kunnen er aanvullende voorwaarden zijn. Bijvoorbeeld de extra aflossing moet een bepaalde periode van te voren zijn aangekondigd of extra aflossen mag alleen vanaf een bepaald bedrag. Controleer daarom altijd wat er in de offerte staat over vervroegd aflossen. 

Wel of niet vervroegd aflossen?

Vervroegd aflossen op een zakelijke lening mag bij de meeste kredietaanbieders wel. Maar er kunnen wel extra voorwaarden gelden. Daarnaast is het belangrijk om na te gaan of vervroegd aflossen daadwerkelijk voordelig is. Vervoegd aflossen zorgt voor lagere maandlasten, en onder aan de streep minder rente betalen. Toch kan de besparing tegenvallen, omdat de ondernemer eventueel een boeterente moet betalen. 

Om te groeien als bedrijf is er geld nodig. Dat kan met behulp van eigen geld. Of door vreemd vermogen aan te trekken. Voor veel ondernemers een dilemma. Wat de beste keus is, dat hangt af van de financiële situatie van het bedrijf. Daarom is het belangrijk om helder inzicht te hebben in de financiën.

Een ondernemingsplan inclusief financieel plan geeft inzicht in de financiën. Een financieel plan is eigenlijk een vertaling van het ondernemingsplan in cijfers, en laat zien of de ondernemingsplannen financieel haalbaar zijn. 

Financieel plan en financieringsbegroting

De financieringsbegroting is onderdeel van het financieel plan. In deze begroting rekent de ondernemer voor zichzelf uit wat de verwachte investeringen zijn, en op welke manier deze investeringen gefinancierd kunnen worden. Hierbij maakt hij een onderscheid tussen eigen vermogen en vreemd vermogen. Welke kapitaalbehoefte kan hij met eigen geld oplossen? En hoeveel externe financiering is er nodig? 

In de financieringsbegroting zet de ondernemer de bedrijfsmiddelen en andere investeringen aan de ene kant, en de financiering daarvan aan de andere kant. Financieren kan met eigen geld, vreemd vermogen of een combinatie hiervan. 

In 3 stappen een financieringsbegroting

In de investeringsbegroting staat welke bedrijfsmiddelen en investeringen er nodig zijn voor het bedrijf. De financieringsbegroting geeft vervolgens aan hoe de ondernemer deze investeringen gaat financieren. Dit doet hij als volgt:

Stap 1: Berekenen van het eigen vermogen

Het eigen vermogen is het geld dat de ondernemer zelf in zijn bedrijf inbrengt. Bijvoorbeeld spaargeld of bedrijfsmiddelen die al zijn aangeschaft. Dit geld is en blijft van de onderneming.

Stap 2: Vreemd vermogen en schulden bepalen

Na het vaststellen van het eigen vermogen stelt de ondernemer de hoogte van het vreemd vermogen vast. Vreemd vermogen is het geld dat de ondernemer heeft geleend. Bijvoorbeeld een zakelijke lening bij een bank of openstaande rekeningen bij leveranciers. Het vreemd vermogen is een schuld, en moet weer terugbetaald worden. 

Stap 3: Solvabiliteit uitrekenen

Solvabiliteit is de verhouding tussen het eigen vermogen en het totale vermogen. Oftewel, hoeveel eigen geld is er ten opzichte van het vreemd vermogen? Door de solvabiliteit te berekenen, wordt duidelijk in welke mate het bedrijf schulden op lange termijn kan betalen. 

Wel of geen externe financiering nodig?

Aan de hand van de investerings- en financieringsbegroting wordt duidelijk of de ondernemer de investeringen met eigen geld kan betalen. Of dat hij externe financiering nodig heeft. De investeringen van het bedrijf met eigen geld financieren betekent vaak dat de groei langzamer gaat. Dat komt omdat een deel van het eigen vermogen vastzit in voorraden en debiteuren. Dit geld is niet altijd en snel beschikbaar, waardoor de ruimte om te investeren beperkt is.

Het aantrekken van vreemd vermogen kan mogelijk helpen om de groeiplannen sneller te realiseren. Bovendien biedt het de ruimte om snel in te kunnen spelen op kansen. Maar geld lenen kost ook geld. Het is niet de bedoeling dat de ondernemer onverantwoord veel en vaak gaat lenen. Het is daarom belangrijk om duidelijk te hebben hoeveel geld er nodig is voor de investering en binnen welke periode de ondernemer verwacht de investering eruit te halen. Dit doet hij door een goed onderbouwd financieel plan op te stellen. Voor zichzelf en voor eventuele externe financiers. 

Ondernemen is investeren. Met een investering groeit het bedrijf: er kan bijvoorbeeld nieuwe voorraad worden gekocht of een machine worden aangeschaft. Maar een investering doen betekent ook kapitaal nodig hebben. En niet elke ondernemer kan een investering uit het eigen bedrijf betalen. In dat geval kiest de ondernemer voor bedrijfsfinanciering. 

Er zijn verschillende vormen van bedrijfsfinanciering. Naast de mogelijkheden voor financiering bij de bank of kredietverstrekker kan geld lenen van vrienden, familie of kennissen uitkomst bieden. Een lening bij vrienden, familie of kennissen zonder tussenkomst van een bank of andere kredietverstrekker heet een onderhandse lening. Op deze manier geld lenen kan een snelle oplossing zijn voor kapitaal op te korte termijn. Maar ook bij een onderhandse lening is een goede voorbereiding belangrijk. 

Wat is een onderhandse lening?

Zakelijke financiering gaat via een bank of kredietverstrekker. De bank of kredietverstrekker is de tussenpersoon. Bij een onderhandse lening is deze tussenpersoon er niet. Geld lenen gaat niet via de bank of kredietverstrekker, maar er wordt rechtstreeks geld geleend van bijvoorbeeld vrienden, familie of een kennis. 

Ook bij een onderhandse lening is het belangrijk om een aantal zaken zwart op wit te zetten. Dit voorkomt onduidelijkheid en gedoe. Daarnaast is het van belang om een goede voorbereiding te treffen, zodat er niet zomaar geld wordt geleend, maar er een helder plan van aanpak is.

Waar aan te denken bij een onderhandse lening?

Geld lenen bij familie, vrienden of kennissen kan voor spanningen zorgen. Zeker als er geen duidelijke afspraken zijn gemaakt. Bij een onderhandse lening is het van belang dat er een contract wordt opgesteld. Dat kan bijvoorbeeld bij een notaris. Hierin worden alle voorwaarden en afspraken vastgelegd. Denk hierbij aan het totale leenbedrag, het rentepercentage, wanneer de lening volledig is terugbetaald en op welke datum de lening ingaat. Kortom: 

• Maak heldere afspraken
• Leg de voorwaarden vast in een contract
• Denk na over het rentepercentage, de looptijd en startdatum

Rentepercentage bij een onderhandse lening

Geld lenen bij een bank of andere kredietverstrekker kost geld. Er wordt altijd een rentepercentage gerekend. Het rentepercentage over een onderhandse lening mag niet teveel verschillen van de rente die de bank of andere kredietverstrekker rekent. Wordt er geen of een te lage rente gerekend? Dan kan de Belastingdienst de onderhandse lening zien als een schenking. En moet er schenkingsbelasting betaald worden. Het is van belang om op de hoogte te zijn van de actuele regelgeving en eventuele fiscale gevolgen. 

Financiering met de beste oplossing

Voor een onderhandse lening is het van belang dat er duidelijke afspraken zijn gemaakt. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als er tussentijds financiële problemen ontstaan? Of als de onderhandse lening niet genoeg blijkt te zijn? Weeg alle voor- en nadelen, regels en voorwaarden af en bepaal zo of een onderhandse lening past bij de situatie. Een onderhandse lening is namelijk niet voor alle ondernemers weggelegd. Sommigen voelen zich bijvoorbeeld niet prettig bij het idee om geld te lenen van vrienden, familie of een kennis en houden privé en zakelijk het liefst strikt gescheiden. Het is belangrijk dat de financieringsvorm past bij de financiële en persoonlijke situatie. Een goede voorbereiding helpt hierbij. Bekijk alle mogelijkheden, vergelijk de opties en kies de zakelijke financiering is het meest geschikt is. Zo blijkt misschien dat een zakelijke lening of een zakelijk krediet toch de beste oplossing is. 

Veel ondernemers krijgen er wel eens mee te maken: een factuur wordt niet of te laat betaald. Het werk is gedaan, maar het geld komt (nog) niet binnen. Dit wachten of soms zelfs mislopen van betalingen kan leiden tot onvoldoende werkkapitaal. Geld dat bedoeld is om bijvoorbeeld te investeren in voorraden of voor het betalen van leveranciers blijft uit. En dat leidt soms tot financiële problemen.

Dat kan voorkomen worden met het financieren van debiteuren. Oftewel: debiteurenfinanciering. Wat dit is en hoe het werkt, wordt in dit artikel uitgelegd. 

Wat is debiteurenfinanciering?

Debiteurenfinanciering is het financieren van openstaande facturen. Wie hier gebruik van maakt, verkoopt als het ware de uitstaande facturen aan klanten of opdrachtgevers aan een derde partij. In plaats van te wachten op het geld, worden de openstaande facturen minus een vergoeding uitbetaald door deze externe partij. Het geld wordt dus direct op de zakelijke rekening gestort. 

Facturen worden zo eigenlijk overgekocht door een ander bedrijf. Deze dienst brengt veel gemak met zich mee. Maar ook kosten. Dit is een vast percentage per factuur. Hoe hoog dit percentage is, hangt af van de aanbieder. Meestal is dit 4 tot 6%. Er zijn meerdere aanbieders van debiteurenfinanciering. Hierdoor is er een verschil in kosten. Debiteurenfinanciering vergelijken helpt daarom bij het vinden van de voordeligste partij.

Financieren via debiteuren: wat zijn de opties?

Een ander woord voor debiteurenfinanciering is factoring. Dit is de meest bekende vorm van het financieren via debiteuren. Wie kiest voor factoring, verkoopt zijn uitstaande facturen aan een factormaatschappij. De factormaatschappij stort het bedrag minus een vergoeding vrijwel altijd binnen één dag op de zakelijke rekening. Sommige factormaatschappijen nemen het complete debiteurenbeheer, inclusief de bijbehorende risico’s, over. Hier zit dan wel een prijskaartje aan.

Factoring is nooit gratis. Het is een dienst, en daar worden kosten voor gerekend. Bovendien is factoring niet altijd zonder risico’s. Weeg daarom altijd goed de voor- en nadelen af.

Naast factoring is er nog een andere mogelijkheid voor het financieren via debiteuren. Er zijn vormen van een rekening-courant krediet, waarbij debiteuren het onderpand zijn. Een rekening-courant krediet is een bankrekening met de mogelijkheid tot rood staan. Wordt de hoogte van de kredietlimiet bepaald aan de hand van de debiteuren? Dan is er sprake van debiteurenfinanciering.

Niet iedere ondernemer krijgt een rekening-courant krediet. Wie in aanmerking wilt komen, moet aan een aantal voorwaarden voldoen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het aantal jaren dat het bedrijf bestaat. Of een controle van de jaarcijfers. Ook aan een rekening-courant krediet zijn kosten en risico’s verbonden. 

Waarom kiezen voor debiteurenfinanciering?

Wachten op betalingen is nooit fijn. Maar het is extra vervelend als door te laat betaalde facturen investeringen achterblijven. Debiteurenfinanciering zorgt ervoor dat lange betaaltermijnen overbrugd worden. Zo zijn er genoeg financiële middelen in het bedrijf om bijvoorbeeld nieuwe kansen aan te grijpen. Of een extra voorraad in te slaan. Daarnaast zorgt het financieren van debiteuren voor een contante cashflow. 

Maar debiteurenfinanciering brengt ook kosten en risico’s met zich mee. Het wachten op een betaling is daarom altijd de voordeligste optie. Maar niet alle ondernemers hebben deze tijd. In dat geval kan het financieren van debiteuren uitkomst bieden. Welke vorm van financieren het meest geschikt is, hangt af van het bedrijf en de financieringsbehoefte. Het inschakelen van een financieel adviseur voor het aanvragen van financiering is daarom altijd raadzaam.

Wie een zakelijke lening aanvraagt, volgt het aanvraagproces van de bank. De bank verstrekt nooit zomaar een lening. Maar bepaalt op basis van verschillende bedrijfsgegevens en risicoanalyses of een ondernemer wel of niet in aanmerking komt. Ook kan het zo zijn dat de bank bepaalde zekerheden eist.

Een bank verdient geld aan het uitlenen van geld. Deze inkomsten zijn onder andere de rente die wordt betaald over het leenbedrag. Maar met het uitlenen van geld loopt de bank ook risico. Het kan bijvoorbeeld voorkomen dat een ondernemer de schuld niet terug kan betalen. Daarom wil de bank zekerheden hebben. Dit zijn een soort garanties. Eén van deze zekerheden is de vermogensverklaring. Wanneer zo’n verklaring is vereist, maar de ondernemer deze niet kan geven, dan kan de financieringsaanvraag worden afgewezen. 

Dit is een vermogensverklaring

Een vermogensverklaring is een document waaruit blijkt dat een bedrijf voldoende eigen vermogen heeft om financiële tegenvallers op te vangen. Voor een bank is het van belang dat het eigen vermogen niet onder een bepaald niveau komt. Is dit wel het geval? Dan kan het zo zijn dat de onderneming niet meer alle schulden kan terugbetalen. 

De vermogensverklaring is dus een soort verklaring omtrent inkomen en bezittingen. Wanneer er voldoende vermogen aanwezig is in het bedrijf, loopt de bank minder risico. En andersom. Is er onvoldoende eigen vermogen? Dan is het risico op het niet terug betalen van de schuld vele malen groter. Dat risico wil de bank niet lopen.

Aan de hand van de vermogensverklaring bepaalt de bank of het al dan niet verstandig is om de zakelijke lening te verstrekken. Ook geeft het de bank de mogelijkheid om in te grijpen wanneer het eigen vermogen onder een bepaald niveau dreigt te komen. Denk hierbij aan reserves die verloren gaan aan het uitkeren van dividend. Daarom wordt de vermogensverklaring ook wel een kapitaal instandhoudingsverklaring (KIV) genoemd. Het moet ervoor zorgen dat de onderneming geen kapitaal uit het bedrijf onttrekt, waardoor de financiële positie kan verslechteren.

Waarom vraagt de bank om deze garantie?

De vermogensverklaring is voor een bank een soort garantie. De ondernemer spreekt af dat het eigen vermogen niet onder een bepaald percentage van het balanskapitaal komt. Op het moment dat het eigen vermogen wel onder dit percentage daalt, dan moet de ondernemer zorgen dat het kapitaal weer op peil komt. Bijvoorbeeld door het verstrekken van een onderhandse lening. Deze vermogensverklaring zorgt er dus voor dat de solvabiliteit van het bedrijf op niveau blijft.

Een moederbedrijf kan garant staan voor een dochteronderneming. Vraagt de dochteronderneming een lening aan? Het moederbedrijf mag in dat geval de zekerheid voor de dochteronderneming aan de bank geven. Dit heet een garantievermogensverklaring. 

Het moederbedrijf verklaart met zo’n document dat het eigen vermogen van de dochteronderneming niet onder het afgesproken bedrag komt. Dit doet het moederbedrijf door tekorten aan te vullen, mocht dat nodig zijn. Voor de bank is dit een garantie.

Wel of geen vermogensverklaring?

De bank bepaalt of een vermogensverklaring al dan niet nodig is. Het verschilt daarom per bank of de ondernemer dit document wel of niet moet aanleveren. Naast de vermogensverklaring zijn er andere soorten zekerheden. Zoals borgstelling, pandrecht en hypotheek. 

Een vermogensverklaring wordt soms als aanvulling op een onderpand gevraagd. Bijvoorbeeld wanneer de bank vindt dat andere zekerheden niet voldoende garantie beiden. 

Geld lenen kost geld. Dat komt voornamelijk door het rentepercentage. De rente is een soort vergoeding om gebruik te mogen maken van het geld. Wie een zakelijke lening afsluiten of gebruik maakt van een zakelijk krediet, betaalt altijd rente over de lening. 

De rente stijgt of daalt mee met de marktrente. De marktrente is de rente die op een bepaald moment op de kapitaal- en geldmarkt geldt. Dit is bijvoorbeeld de Euribor, de rentes die Europese banken aan elkaar vragen. Naast de marktrente hebben een aantal andere factoren invloed op de hoogte van de rente. 

Hierom vraagt een bank rente 

Rente is allereerst een vergoeding voor banken voor het uitlenen van geld. Iemand maakt gebruik van het geld, en in ruil daarvoor krijgt de bank een vergoeding. Zie het als een soort huur. Daarnaast heeft het rekenen van rente een ontmoedigend effect op te late betalingen. Hoe langer het duurt voordat dat schuld is afgelost, hoe hoger de kosten zullen zijn. De bank wil voorkomen dat klanten te lang wachten met het terugbetalen van de lening. 

Als derde compenseert de rente het debiteurenrisico. Of met andere woorden: de bank loopt het risico dat de klant het geleende bedrag helemaal niet terugbetaalt. Dit risico is verwerkt in het rentepercentage. Bovendien compenseert de rente ook de inflatie, die plaatsvindt gedurende de looptijd. Door de inflatie daalt het uitgeleende bedrag in waarde, de rente compenseert dit waardeverlies.

Zo is de rente opgebouwd

Het rentepercentage bestaat doorgaans uit twee delen: een basisvergoeding en een opslag. De basisvergoeding – of basisrente – hangt af van de marktrente, die op dat moment geldt. Dit is de rente die de bank of kredietverstrekker zelf betaalt om geld te kunnen lenen. Omdat de basisvergoeding afhankelijk is van de marktrente, stijgt of daalt deze mee met de vraag naar geld. 

De opslag bestaat uit verschillende onderdelen. Als eerste is dit de risico-opslag. Hoe hoog dit percentage is, hangt af van het debiteurenrisico. Oftewel: het risico dat de klant het geleende bedrag niet terugbetaald. Hoe grote dit risico is, hoe hoger de opslag. En dus hoe hoger het rentepercentage. De bank bepaalt dit risico aan de hand van verschillende gegevens, zoals het inkomen, de leeftijd en het kredietverleden. Maar ook het leenbedrag en de looptijd tellen mee.

Daarnaast zijn de kosten en de winstmarge van de bank in de opslag verwerkt. 

Twee manieren om minder rente te betalen

Wie zakelijk geld leent, moet altijd rente betalen. Toch zijn er twee manieren om zo min mogelijk rente te betalen. Als eerste is dit versneld aflossen. Met extra aflossingen wordt de looptijd van de lening verkort. En zal er minder lang rente betaald moeten worden. Hierdoor zijn de uiteindelijke rentekosten lager. Wel is het van belang dat extra aflossen boetevrij mag. 

Daarnaast kan het oversluiten van een lening helpen om minder rente te betalen. Oversluiten houdt in dat er bij een andere kredietverstrekker een andere lening – tegen een lagere rente – wordt afgesloten om de huidige lening af te betalen. Door het lagere rentetarief zijn de rentekosten onder aan de streep lager.

Een zakelijke lening of krediet vergelijken

Elke bank en kredietverstrekker hanteert een eigen rente. De ene aanbieder van zakelijke leningen hanteert bijvoorbeeld een hogere risico-opslag dan een ander. Of laat bepaalde factoren zwaarder wegen. Hierdoor is er een verschil in rente. Door een zakelijke lening of zakelijk krediet te vergelijken wordt dit verschil duidelijk. En kan de ondernemer besluiten welke aanbieder voor hem het voordeligst is. 

Het rentepercentage is maatwerk. Op basis van de bedrijfsgegevens wordt de rente berekend. Dat maakt vergelijken soms lastig. Zodra er een offerte wordt aangevraagd, wordt het duidelijk wat het daadwerkelijke rentepercentage is. Daarom is het aan te raden een aantal vrijblijvende offertes aan te vragen alvorens het aanvragen van een zakelijke lening of zakelijk krediet.