Milou Ros

Wie een zakelijke lening wil aanvragen, heeft daarvoor vaak een financieel plan nodig. Kredietverstrekkers willen zo’n financieringsplan inzien om de financiële situatie en plannen inzichtelijk te krijgen. Aan de hand daarvan kunnen ze beoordelen of het verstandig is om wel of niet een lening te verstrekken. Maar wat zet men precies in een financieel plan?

Een financieel plan bestaat uit verschillende begrotingen: een investeringsbegroting, financieringsbegroting, liquiditeitsbegroting en exploitatiebegroting. Afhankelijk van de rechtsvorm van een onderneming kan er ook een persoonlijke begroting in verwerkt worden. Hieronder wordt kort ingegaan op iedere begroting.

Investeringsbegroting

De investeringsbegroting vormt de basis voor het financieel plan. Hierin zet men welke investeringen benodigd zijn voor de bedrijfsstart. Deze begroting kan ook gebruikt worden om te laten zien wat nodig is om een bedrijf te laten groeien of uit te breiden. Men maakt hiermee inzichtelijk welke investeringen er gedaan moeten worden om de bedrijfsplannen uit te voeren.

Een investeringsbegroting bestaat standaard uit twee onderdelen: vaste activa en vlottende activa. De vaste activa wordt gevormd door alle bedrijfsmiddelen die voor doorverkoop bedoeld zijn en langer dan een jaar meegaan. Vlottende activa daarentegen draait om de bedrijfsmiddelen die slechts één productieproces meegaan.

Financieringsbegroting

In een financieringsbegroting zet men hoe de investeringen uit de investeringsbegroting gefinancierd gaan worden. Ondernemers leggen hierin vast hoeveel eigen vermogen ze hierin steken en hoeveel vreemd vermogen er dan nog nodig is om de investeringen te kunnen betalen.

De verhouding tussen het eigen vermogen en het vreemd vermogen in de financieringsbegroting is voor kredietverstrekkers vaak van groot belang. Deze verhouding wordt ook wel solvabiliteit genoemd. De solvabiliteit moet voor financierders aan een bepaald niveau voldoen. Als uit de financieringsbegroting blijkt dat deze verhouding niet goed is, weegt dit mee voor de beoordeling van de leningsaanvraag.

Liquiditeitsbegroting

De liquiditeitsbegroting draait om de liquiditeit van een onderneming. Oftewel: zijn er voldoende liquide middelen aanwezig om aan alle betalingsverplichtingen te kunnen voldoen? Voor een kredietverstrekker laat dit zien of de ondernemer in staat is om de lening inclusief rente terug te betalen.

Exploitatiebegroting

Een exploitatiebegroting, ook wel een winst- en verliesrekening genoemd, geeft weer wat de verwachte opbrengsten en verwachte kosten in een bepaalde periode zijn. Een ondernemer krijgt hierdoor inzicht in de minimale omzet die nodig is om de verwachte kosten te kunnen dekken. Is er te weinig omzet? Dan leidt dat tot verlies. Wanneer in een financieel plan staat dat er verlies verwacht wordt, kan dit van negatieve invloed zijn op de financieringsaanvraag.

Persoonlijke begroting

Soms kan het handig zijn om een persoonlijke begroting aan het financieel plan toe te voegen, bijvoorbeeld als het gaat om een eenmanszaak of een besloten vennootschap (bv). Voor ondernemers met zo’n rechtsvorm geeft een privébegroting weer hoeveel omzet het bedrijf moet draaien om persoonlijk rond te kunnen komen. Als uit de begroting blijkt dat dit niet mogelijk is, kleven er financiële risico’s aan het voortbestaan van het bedrijf en uiteraard ook aan de financieringsaanvraag.

Als een ondernemer ervaart dat zijn debiteuren niet altijd op tijd betalen en zijn liquiditeit daardoor slechter is, kan factoring een oplossing zijn. Bij factoring worden de facturen door een factoringmaatschappij vooruitbetaald. De ondernemer hoeft dan niet meer te wachten tot de debiteur betaalt. Er zijn verschillende soorten factoring, ieder met een eigen werkwijze. Maar wat is het verschil en welke vorm is het beste?

Er zijn grofweg drie soorten factoring: American factoring, traditionele factoring en reverse factoring. American factoring en traditionele factoring verbeteren beide de liquiditeit van de ondernemer. Toch zijn er een aantal verschillen die ervoor zorgen dat de ene vorm van factoring beter past bij het ene type ondernemer dan de andere. Om wat duidelijkheid te bieden, wordt hieronder ingegaan op de verschillende soorten.

American factoring

American factoring is een flexibele vorm van factoring. Men kan hierbij zelf bepalen welke facturen aan de factoringmaatschappij worden overgedragen en welke niet. De ondernemer is ook niet verplicht alle facturen van een debiteur aan de factoringmaatschappij over te dragen. Ondernemers genieten zo van de vrijheid om zelf te bepalen wat ze met hun openstaande facturen doen.

Bij American factoring is het wel van belang dat de debiteur door de kredietcheck komt. De factoringmaatschappij moet er immers zeker van kunnen zijn dat zij het geld uiteindelijk van de debiteur ontvangt. Als een debiteur niet door de check komt, kan de maatschappij hem afwijzen. De ondernemer kan de factuur dan niet overdragen en zal zelf moeten wachten op het geld.

Per overgedragen factuur worden kosten in rekening gebracht. Meestal gaat het om een percentage van het factuurbedrag. Hoe hoog dit percentage is, verschilt per factoringmaatschappij. In ruil daarvoor ontvangt men meestal 90,0% tot zelfs 100% van het factuurbedrag direct op de bankrekening.

Er gelden geen minimale omzeteisen bij American factoring. Deze vorm van factoring is daarom niet alleen geschikt voor grotere en ervaren ondernemers, maar ook voor starters en kleinere ondernemingen. Doordat American factoring zo flexibel is, zit men bovendien niet vast aan lange contracten.

Traditionele factoring

Traditionele factoring is, zoals de naam al aangeeft, de vorm van factoring waarmee het ooit is begonnen. Deze vorm van factoring draait om maatwerk. Men tekent hierbij een contract voor een afgesproken periode. Daarna ontvangt men een doorlopend krediet van een factoringmaatschappij op basis van het totaalbedrag dat op dat moment bij debiteuren uitstaat. De ondernemer ontvangt niet meteen het gehele bedrag, maar vaak 85% van het totaal. Zodra de debiteuren de facturen aan de factoringmaatschappij hebben betaald, wordt het overige bedrag op de rekening van de ondernemer gestort.

Wie aan traditionele factoring doet, moet zijn gehele debiteurenportefeuille overdragen. Men kan dus niet zelf bepalen welke factuur wel of niet aan de factoringmaatschappij wordt overgedragen. Alle debiteuren moeten daarnaast door de kredietcheck komen. Men blijft er bovendien zelf verantwoordelijk voor dat alle facturen aan de factoringmaatschappij worden betaald. In ruil daarvoor liggen de kosten relatief laag. Vaak gaat het om een bedrag van 1,0% tot 1,5% van de jaaromzet.

Traditionele factoring is het meest geschikt voor ervaren, grote bedrijven. Wie aan traditionele factoring wil doen, moet namelijk aan een aantal eisen voloden. Men moet aan bepaalde omzeteisen voldoen en een bepaald aantal jaar bestaan. Starters en kleine ondernemers komen hierdoor vaak niet in aanmerking voor traditionele factoring. Financieel gezonde grotere bedrijven voldoen vaak wel aan deze eisen.

Reverse factoring

Een andere, afwijkende vorm van factoring is reverse factoring. Deze vorm zorgt er niet voor dat de liquiditeit van de ondernemer verbetert, maar dat de betalingstermijn voor de ondernemer zelf wordt verlengd. Men kan hiervoor kiezen als men van een langere betaaltermijn wil kunnen profiteren. De factoringmaatschappij betaalt het bedrag meteen uit aan de ontvanger en de ondernemer betaalt het bedrag met kosten daarna terug aan de factoringmaatschappij. Dit is dus geen manier om sneller geld te ontvangen, maar om zelf als debiteur later te kunnen betalen.

Niet alleen de debiteur, maar ook de ontvangende partij kan voor reverse factoring kiezen. De ontvanger krijgt het geld dan meteen uitbetaald en de debiteur heeft langer de tijd om te betalen. Beide partijen moeten wel instemmen voordat er van reverse factoring gebruik kan worden gemaakt. De partij die zich voor deze vorm van factoring heeft aangemeld, moet de factoringkosten betalen. Er wordt doorgaans 3,0% tot 4,0% van het factuurbedrag in rekening gebracht.

Wie aan reverse factoring wil doen, moet voldoen aan hoge kredieteisen. Ook moet er meestal een contract voor langere tijd worden aangegaan. Voor startende of kleine ondernemers kan het door de eisen soms lastiger zijn om voor reverse factoring in aanmerking te komen.

Wanneer een ondernemer een zakelijke lening wil aanvragen, moet hij de aanvraag goed voorbereiden. Een goede voorbereiding zorgt immers voor een hogere slagingskans. Wie een financieringsaanvraag wil doen, kan daarvoor een zakelijk adviseur inschakelen.

Met behulp van een professioneel adviseur kunnen ondernemers een goede en heldere financiële onderbouwing op papier zetten. Hierdoor is de kans groter dat de kredietverstrekker in zee wil gaan met de ondernemer. Er zijn verschillende adviseurs die ieder net weer anders te werk gaan.

Waarom een adviseur inschakelen?

Een zakelijk adviseur is niet verplicht. Ondernemers kunnen zich daarom afvragen of het inschakelen van een dergelijke adviseur wel wat toevoegt. Fons Huijgens van Stichting MKB Financiering zegt hierover het volgende tegen de Kamer van Koophandel (KvK): ‘Een financieringsadviseur is een eerste filter voor een financier. Een zakelijke lening aanvragen met de hulp van een adviseur zorgt voor een betere voorbereiding. De adviseur weet namelijk precies bij welke financier je moet zijn en waar die financier op let.’

Adviseurs kijken ook met ondernemers mee wanneer de aanvraag nog geen grote slagingskans heeft. Huijgens legt uit: ‘Maakt de aanvraag minder kans? Dan wordt hij nog niet ingediend. De adviseur kijkt eerst of financiering wel verantwoord is. Daarna kijk je samen bij welke aanbieder de aanvraag voor zakelijk krediet de grootste kans van slagen heeft.’

Wie er alles aan wil doen om te voorkomen dat de financieringsaanvraag wordt afgewezen, kan dus een financieel adviseur inschakelen. Deze zorgt ervoor dat de aanvraag niet alleen compleet, maar ook goed onderbouwd is. Dit kan doorslaggevend zijn.

Welke zakelijke adviseurs zijn er?

Ongeveer 56% van de mkb’ers gaat voor meer informatie over zakelijk krediet aanvragen eerst naar de eigen accountant of financieel adviseur. Dat blijkt uit de CBS Financieringsmonitor 2022. Wie een zakelijk adviseur wil inschakelen om de financieringsaanvraag voor te bereiden, heeft echter de keuze uit veel meer verschillende soorten adviseurs. Hiermee kan men direct of via organisaties in contact komen:

• Stichtingen die zich richten op financieringsaanvragen: deze hebben kennis van financieringsaanvragen en kijken uitgebreid mee.
• Brancheorganisaties: deze organisaties hebben specifieke kennis en richten zich op financieringsaanvragen passend bij de branche.
• Kredietunies: een coöperatie die kredietgevers en ondernemers met een kredietbehoefte bij elkaar brengt. 
• Business angels: investeerders die geïnteresseerd zijn in bedrijven die grote omzet en winst kunnen opleveren. Zij investeren veelal in aandelen van bedrijven.
• Accountants gespecialiseerd in financiering: accountants hebben kennis van financiële zaken, maar dienen gespecialiseerd te zijn in financieringsaanvragen om goed te kunnen helpen.
• Administratiekantoren gespecialiseerd in financiering: via deze kantoren kan men in contact komen met accountants.

Keurmerken voor adviseurs

Wie zelfstandig op zoek gaat naar een financieel adviseur, doet er goed aan te letten op het Keurmerk Erkend Financieringsadvies MKB. Dit is een keurmerk van Stichting MKB Financiering. Hiermee toont een adviseur aan dat hij kennis heeft van het aanbod in financiers en het schrijven van financieringsaanvragen, is getoetst op integriteit en handelt in het belang van de klant.

Daarnaast is er ook nog het Keurmerk Erkend MKB Financier. Als een adviseur dit keurmerk heeft gekregen, betekent dit dat hij zich aan een gedragscode houdt met betrekking tot onder meer voorlichting en rentes. Ook werkt de adviseur in het belang van de klant.

Om als bedrijf investeringen te doen, is er geld nodig. Hier kan een bedrijf aan komen door een zakelijke lening aan te vragen. Om deze lening te kunnen ontvangen, moet een bedrijf aan eisen voldoen. Het voorbereiden van de financieringsaanvraag kan de kans hierop vergroten.

Bedrijven doen investeringen om te kunnen groeien. Een bedrijf wil bijvoorbeeld nieuwe machines aanschaffen of verhuizen naar een nieuw bedrijfspand. Vaak gaat het bij grote investeringen om grote bedragen die ondernemers niet zelf kunnen betalen. Daarom vraagt een bedrijf een zakelijke lening aan. Door deze aanvraag goed voor te bereiden en een realistisch beeld van de onderneming te schetsen, vergroten ondernemers de kans op succes.

Bepalen van het leendoel

Ondernemers vragen een lening aan omdat zij aankopen willen doen. De aanvraag van een zakelijke lening begint daarom bij het leendoel. Waarin wil het bedrijf investeren? Wat zijn de doelen? Zal het bedrijf door deze investeringen groeien?

Hoewel er kredietverstrekkers zijn die niet naar het leendoel kijken, zijn er ook banken die dat wel doen. Voor hen is het financieringsdoel één van de belangrijkste onderdelen voor de aanvraag. Bovendien is het voor bedrijven zelf essentieel om te weten of de investeringen voldoende kapitaal zullen opleveren om er een lening voor aan te vragen. Als dit niet zo is, is de kans op verlies namelijk groter.

Vaststellen van het leenbedrag

Kredietverstrekkers bieden leningen aan van verschillende groottes. Van een paar duizend euro tot soms zelfs een miljoen. Een ondernemer moet weten welk bedrag noodzakelijk is voor de investeringen die hij in gedachte heeft. Dit is bepalend voor de grootte van de lening die hij aanvraagt en wordt vaak gelijk bij de aanvraag gevraagd.

Geld lenen kost geld. Het leenbedrag moet altijd worden terugbetaald met rente. Ondernemers moeten daarom goed uitzoeken of zij de lening kunnen terugbetalen. Hoe meer geld een ondernemer leent, hoe meer druk er op het bedrijf komt te staan. Naast het vaststellen van het benodigde bedrag is het dus ook belangrijk om uit te zoeken of een onderneming de lening kan afbetalen en of de gewenste grootte van de lening op basis daarvan moet worden aangepast.

Bepalen van de looptijd

De lening moet binnen een bepaalde tijd worden terugbetaald. Dit is de looptijd. Deze kan een aantal maanden tot meerdere jaren zijn. Voor bedrijven is het verstandig om de volgende vraag te beantwoorden voor de aanvraag van een lening: hoeveel tijd denkt men voor de afbetaling nodig te hebben?

Bij een langere looptijd wordt er langer rente betaald. Bedrijven moeten namelijk maandelijks rente betalen. Het geleende bedrag wordt daarnaast in delen afbetaald. Dit maandelijkse bedrag komt lager te liggen als de lening een langere looptijd heeft, maar komt hoger te liggen als de lening binnen een korte tijd moet worden terugbetaald. Dit zijn zaken die goed moeten worden uitgedacht om ervoor te zorgen dat het bedrijf geen betalingsproblemen krijgt.

Belangrijke documenten

Bij de aanvraag van een zakelijke lening kan een kredietverstrekker om een aantal belangrijke documenten vragen:

• Jaarcijfers
• Overzicht van bij- en afschrijvingen
• Offerte

Aan de hand van de jaarcijfers van het bedrijf kan een kredietverstrekker bepalen of het bedrijf voldoende inkomen genereert om de gewenste lening af te betalen. Vaak eist een kredietaanbieder een minimum netto-inkomen van € 50.000 per jaar. 

Er kan ook worden gevraagd naar een overzicht van de bij- en afschrijvingen van de zakelijke rekening. Op basis daarvan kan de kredietverstrekker zien wat er recentelijk is binnengekomen en uitgegeven en of dit voldoende is om de lening terug te betalen.

Ook kan er gevraagd worden naar een offerte wanneer de lening wordt gebruikt om bijvoorbeeld machines aan te schaffen. De kredietverstrekker wil weten of de grootte van het leenbedrag overeenkomt met de kosten voor de investering.

Als een bedrijf deze documenten kan laten zien, kan de kredietverstrekker goed bepalen of de lening zonder risico kan worden terugbetaald. Dit is voor zowel de kredietaanbieder als het bedrijf belangrijk. Bovendien vergroot ook het kunnen onderbouwen van het leendoel, het leenbedrag en de looptijd de kans op een succesvolle aanvraag van een zakelijke lening.

Financieel adviseur inschakelen

Als ondernemers het lastig vinden om zelf een goed financieringsplan op te stellen, kan een financieel adviseur worden ingeschakeld. Een extern financieel adviseur kan ervoor zorgen dat er een gedegen en goed onderbouwd financieel plan bij de financiers op tafel komt te liggen. Bovendien weet een financieel adviseur precies waar geldverstrekkers op letten en wat zij willen terugzien in het financiële plan.